Konserwacja zabytków piśmiennictwa ze zbiorów Opactwa Cystersów w Mogile Drukuj

Zadanie dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2019 r. Opactwo Cystersów zrealizowało kolejne zadanie współfinansowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pn. „Konserwacja unikatowych zabytków piśmiennictwa dla powstającego Muzeum Duchowości i Kultury Cystersów w Mogile”.

Projekt obejmował pełną konserwację oraz dokumentację konserwatorską 11 obiektów: dziesięć dokumentów pergaminowych (z lat 1227-1236) oraz jeden inkunabuł z zasobu archiwum i biblioteki Opactwa Cystersów w Mogile. Dokumenty są świadectwem początków opactwa, z kolei inkunabuł to Mszał cysterski z 1487 roku, najstarszy druk liturgiczny w mogilskiej kolekcji.

Opactwo cystersów w Mogile zostało założone w 1222 roku, przez biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża. Dziesięć dokumentów fundacyjnych z pierwszego okresu tworzenia się mogilskiej wspólnoty zostało zakonserwowanych w ramach zadnia. To pergaminy z lat 1227-1236, wystawione przez dobroczyńców zakonu oraz królewskich urzędników - wojewodów sandomierskiego i krakowskiego. Są także dokumenty biskupie i jeden książęcy. Wszystkie dokumentują początki budowania podstaw organizacyjnych i ekonomicznych mogilskiego opactwa w I poł. XIII w.

Powstałe w XIII w. opactwo szybko się rozwijało, stając się jedną z ważniejszych placówek zakonu na ziemiach polskich. Już w XV w. Mogiła była najważniejszym cysterskim centrum nauki i kultury, a Kraków ośrodkiem, w którym cystersi mogli odbywać studia powszechne. Z tego okresu pochodzi wspaniały Mszał - najstarszy druk liturgiczny w mogilskiej kolekcji, jedyny znany mszał cysterski z epoki inkunabułów. Przygotowanie pierwszej drukowanej specjalnie dla cystersów edycji mszału zlecił w roku 1486 Johannes de Cireyo, opat Citeaux, Nicolasowi Salicetusowi, opatowi Baumgarten. Odrestaurowany w ramach zadania inkunabuł zawiera ręczne dopiski, naniesione w Mogile lub innym klasztorze cysterskim, informujące o świętach obchodzonych tylko przez polskich cystersów. Druk jest bardzo skromny wizualnie, co można uznać za materialne nawiązanie do prostoty i ubóstwa zawartych w charyzmacie cystersów.

Konserwacja przywróciła tym wspaniałym zabytkom piśmiennictwa walory ekspozycyjne. Docelowo, wszystkie odrestaurowane w 2019 roku obiekty zostaną włączone do ekspozycji w powstającym w krakowskim klasztorze Muzeum Duchowości i Kultury Cystersów.

Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.